“HAŞHAŞİLER EFSANE VE GERÇEKLER”
“Haşhaşiler Efsane ve Gerçekler” konulu canlı söyleşi programı Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi resmi instagram hesabı üzerinden gerçekleştirildi.
Hatırlanacağı üzere bir süre önce TRT 1’de yayınlanan UYANIŞ BÜYÜK SELÇUKLU adlı tarihi dizide Haşhaşilerin (Batinilerin) Lideri Hasan Sabbah rolünü usta oyuncu Gürkan Uygun (Memati) üstlenmişti .
14.01.2014 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ak Parti grup toplantısında konuşurken cemaate bu zamana kadar kullanmadığı kadar çok sert sözlerle tavır koymuş ve şu mesajları vermişti:
“Büyük Selçuklu devletinde Haşhaşiler denilen gözü dönmüş, gizli bir örgütün devlet bünyesini nasıl esir almaya çalıştığını, düşmanlarla İşbirliğine gittiğini asırlar önce gördük. Türkiye Cumhuriyeti devleti, bu sinsi virüslere, sızıntılara asla geçit vermez.”
Başta sosyal medya olmak üzere, günün hareketli gündeminin başköşesine oturan konulardan biri de Haşhaşiler oldu. https://www.milliyet.com.tr/
Haşhaşiler konulu söyleşinin yönlendiriciliğini Osmaniye Korkut Ata Tarih Bölümü Dr. Öğr. Üyesi A. Caner Çatal yaparken, söyleşiye konuk olarak Üniversite Tarih Bölümü Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ayşe Atıcı Arayancan katıldı.
Söyleşide OKÜ Tarih Bölümü Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ayşe Atıcı Arayancan, “Neden Haşhaşiler adı verilmiştir, Hasan Sabbah kimdir, propagandasını nasıl yürütmekteydi, fedailer nasıl eğitilmekteydi, haşhaş kullanıyorlar mıydı, suikastları kimlere düzenliyorlardı ve ortak özellikleri nelerdi, Hasan Sabbah, Nizamülmülk ve Ömer Hayyam okul arkadaşı mıdır, Devlet mi, örgüt mü, tarikat mı, hangisi kullanılmalı, hücre evleri ve katliamlar yapıldı mı sorularına yanıtlar verdi ve Alamut Kalesi hakkında bilgiler aktardı.
HAŞHAŞİLER
Haşhaşiler, Sabbahîler ya da Suikastçılar, Şîʿa mezhebinin İsmâ‘îl’îyye koluna mensup din adamı Hasan bin Sabbah tarafından 1090 yılının Eylül ayında Alamut Kalesi’ni zapt ettiğinde kurulmuş olan dinî tarikat ve siyasî örgüt.
HAŞHAŞİLER, SUİKASTLERLE TANINIYOR
Tarih kaynaklarına göre, Haşhaşiler, 1090 yılının eylül ayında İsmaili din adamı Hasan Sabbah tarafından kurulmuş bir dini tarikat ve siyasi bir örgüt. Tarikat 11.yy’da İsmaililik mezhebi esaslarına dayanan Fatımiler devleti içindeki dinsel bir hizipleşme sonucu ortaya çıktı.
Bu hizipleşme sonucu ortaya çıkan iki koldan biri olan Nizarilik kolunun temsilcisi olan Haşhaşin Tarikatı önce İran sonra da Suriye’ye yayıldı. Kuşatılması ve ele geçirilmesi güç kaleler temelinde örgütlenmiş olan Haşhaşin Tarikatı önemli kişilere yönelik suikastlere dayanan etkili bir askeri strateji geliştirerek Orta Çağ İslam dünyasında çok önemli ve farklı bir güç olarak ortaya çıktı.
Haşhaşin Tarikatı ideolojik açıdan dönemin Sünni siyasi ve dini çevrelerini düşman olarak gördü. Özel olarak da Abbasi Halifeliği ve onun koruyucusu olan Büyük Selçuklu Devleti esas düşmanları oldu. Topluluk, suikastleriyle tanınırken, iddialara göre suikastlerden önce kendilerinden geçmek için içtikleri haşhaştan isimlerini almışlardır.
Topluluğun, Büyük Selçuklu Devleti zamanında terör estirip, pek çok üst düzey devlet adamını ve Abbasi soyunu öldürdüğü biliniyor. Bu kötü şöhretleri sayesinde, çoğu batı dilinde suikastçi anlamına gelen assasin kelimesi Haşhaşi kelimesinden gelmiştir. Romanlara ve filmlere konu olan Haşhaşiler, sarp bir kayalığın tepesinde, ulaşılmaz Alamut Kalesi’nde yaşamışlardır.
HASAN SABBAH KİMDİR?
Tam adı Hasan bin Ali bin Muhammed bin Cafer bin Hüseyin bin Sabbah el-Hamari’dir (1034-1124). Büyük Selçuklu Devleti zamanında yaşamış olan, tarihin eski ezoterik ve batıni örgütü Haşhaşileri kuran ve ölene kadar liderliğini yapan İranlıdır. Tarihteki en gizemli insanlardan biri olarak adı geçer.
Müridlerinin adını Seyduna olarak bildiği Hasan Sabbah gençliğinde çeşitli çelişkiler yaşamış, islamiyeti büyük ölçüde sorgulamış, tarikat ve mezheplerle ilgili birçok toplantıya katılmıştır. Hasan Sabbah’ın kurmuş olduğu bu Haşhaşilik tarikatının müritleri, kendi çağlarında bir çok Selçuklu devlet adamına suikast düzenlemiş ve amacına ulaşmıştır. “Suikast” kelimesinin İngilizce karşılığı olan “Assasinate” kelimesi bu tarikatın isminin İngilizce’deki karşılığıdır. https://www.milliyet.com.tr/
Konuyla ilgili söyleşinin sonunda OKÜ Tarih Bölümü Dr. Öğr. Üyesi A. Caner Çatal, OKÜ Tarih Bölümü Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ayşe Atıcı Arayancan’a teşekkür etti.
Hasan KILIÇ